Βάλτος 1821 – Προσωπικότητες της Επανάστασης
Ανδρέας Ίσκος
Γεννήθηκε στη Δούνιστα (Ντούνιστα) Βάλτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας (σημερινό Σταθά) γύρω στο τέλος του 18ου αιώνα. Ηταν γιος του Δημήτρη Καραϊσκου - Λαλαγιώργου και λεγόταν και Καραΐσκος. Σύμφωνα με κάποιες πηγές ο Δημήτρης Καραϊσκος ήταν πατέρας του στρατηγού Γεωργίου Καραϊσκάκη, πράγμα που τον καθιστά αδελφό του από τον ίδιο πατέρα και διαφορετική μάνα. Υπηρέτησε τόσο στο αρματολίκι της περιοχής όσο και στην αυλή του Αλή Πασά ως τζοχαντάρης, όπως και πολλοί άλλοι οπλαρχηγοί.
Κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821 έλαβε μέρος σε πολλές μάχες στη Δυτική Ελλάδα. Πολέμησε και διακρίθηκε στη μάχη στη Λαγκάδα, στην Κιάφα, στην Πλάκα και στο Πέτα. Ήταν παρών σε όλες τις πολιορκίες του Μεσολογγίου και κατά την τελευταία πολιορκία, ήταν ένας από τους αρχηγούς της πόλης.
Το 1829, εκλέχτηκε πληρεξούσιος στην Δ' Εθνοσυνέλευση. Πέθανε στο Αιτωλικό το 1850 και τάφηκε στο Μεσολόγγι.
Ο Ανδρέας Ίσκος είχε πολλά παιδιά (Γεώργιος, Νίκος, Θανάσης, Αλεξάνδρα, Μαρία Ελένη και Ευθυμία). Αδελφός του ήταν ο Ιωάννης Ίσκος, που έλαβε μέρος σε πολλές μάχες κατά την επανάσταση. Συγγενής του ήταν και ο Χρόνης Ίσκος, που πολεμώντας τους Τούρκους έχασε το ένα του χέρι. Σκοτώθηκε κατά την έξοδο του Μεσολογγίου.
Περισσότερα: Aνδρέας Ίσκος Wikipedia
Γεώργιος Βαλτινός
Γεννήθηκε στους Χαλκιόπουλους του Βάλτου και καταγόταν από οικογένεια αγωνιστών , πήραν μέρος σε πολλές μάχες τα αδέλφια του Κωνσταντίνος , Νικόλαος, Ιωάννης και Σωτήρης τα ανίψια του Σωτήρης και Θανασούλας κ.α.. Από μικρός βρέθηκε στην αυλή του Αλή πασά στα Γιάννενα όπου αργότερα έγινε αρματολός. Ήταν από τους πρωτεργάτες της επανάστασης στην Στερεά Ελλάδα αναφέρεται ότι έδιωξε του Τούρκους από το Μεσολόγγι και κήρυξε την επανάσταση εκεί. Ήταν φίλος με τον Γ. Καραΐσκάκη και πήρε μαζί του μέρος σε πολλές μάχες, όπως στου Πέτα, στο Μακρυνόρος όπου με τον Ίσκο και τον Μπακόλα νίκησαν τον Ομέρ Βρυώνη, στο Νεόκαστρο, στα Σάλωνα, στη Πλάκα, στην Αθήνα , στο Ευηνοχώρι, στον Πειραιά και στα Τρίκαλα. Ήταν στο Μεσολόγγι στην Β΄πολιορκία και κατά την έξοδο των πολιορκημένων.
Διετέλεσε πληρεξούσιος στις Β' Εθνοσυνέλευση Άστρους , Γ' Εθνοσυνέλευση Τροιζήνας και στην Δ' Εθνοσυνέλευση Άργους , επί Καποδίστρια διετέλεσε σύμβουλος επικρατείας. Μετά το τέλος της επανάστασης του δόθηκε κτήμα στη Λυσιμαχία σαν αμοιβή για την προσφορά του στον αγώνα. Πέθανε στο κτήμα του στην Λυσιμαχία σε βαθιά γεράματα.
Περισσότερα: Γεώργιος Βαλτινός Wikipedia
Θανασούλας Βαλτινός
Γεννήθηκε το 1801 ή το 1802 στο Μεσολόγγι, και ήταν μέλος της οικογένειας επαναστατών των Βαλτινών που καταγόταν από τον Βάλτο Αιτωλοακαρνανίας. Ο πατέρας του Ιωάννης Βαλτινός υπηρετούσε στην αυλή του Αλή πασά, και για αυτό το λόγο ο Κώστας Λεπενιώτης, πέταξε τον Θανασούλα στον Αχελώο. Ωστόσο αιχμάλωτες γυναίκες τον έσωσαν, και ο Αλή πασάς τον πήρε στην αυλή όπου του παρείχε εκπαίδευση, με δάσκαλο τον Αθανάσιο Ψαλίδα. Όταν ενηλικιώθηκε έγινε αυλικός του μέχρι τον θάνατο του Αλή πασά. Στη συνέχεια αιχμαλωτίστηκε στα Ιωάννινα μέχρι το 1824. Τότε εστάλη στην Άρτα, και του ζητήθηκε να αναλάβει μυστική αποστολή στο όνομα του Ομέρ Βρυώνη. Όμως, ο Αθανασούλας προσχώρησε στο σώμα του Γεωργίου Καραϊσκάκη, υποστηρίζοντας τους επαναστατημένους Έλληνες.
Αργότερα, όταν σκοτώθηκε ο Καραϊσκάκης, προσχώρησε στο σώμα του Δημητρίου Υψηλάντη, μένοντας εκεί μέχρι το τέλος της επανάστασης. Από το 1855 ήταν υπασπιστής του βασιλιά Όθωνα. Μάλιστα, τον ακολούθησε και στην εξορία του στην Γερμανία. Επέστρεψε στην Αθήνα όπου και πέθανε το 1870 ή το 1877.
Περισσότερα: Θανασούλας Βαλτινός Wikipedia
Μήτρος Σκυλοδήμος
Γεννήθηκε το 1804 στο Σύντεκνο σημερινό Πατιόπουλο της επαρχίας Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας, από μεγάλη και δυνατή αρματολική οικογένεια. Ο πατέρας του Γερο-Σκυλοδήμος, ήταν ενεργό μέλος της Φιλικής Εταιρείας και το πιθανότερον ήταν αυτός ο οποίος αναφέρεται ως Σκυλοδήμος, στην σύναξη των καπεταναίων στην Λευκάδα το 1807 υπό τον Ιωάννη Καποδίστρια. Ήταν ανηψιός του Γεωργίου Καραϊσκάκη. Με την σύζυγό του Βασιλική απέκτησε έξι παιδιά. Τον Θεόδωρο που γεννήθηκε το 1845, τον Νικόλαο (1853) μετέπειτα συνταγματάρχη του Ελληνικού Στρατού και βουλευτή, την Ελένη (1855) , την Ευφροσύνη (1859), τον Δημοσθένη (1861) και τον Σπύρο (1867).
Περισσότερα: Μήτρος Σκυλοδήμος Wikipedia
Οικογένεια Ίσκου
Η καταγωγή της οικογένειας είναι πιθανόν από τη Δούνιστα (Ντούνιστα) Βάλτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας (σημερινός Σταθάς) και γενάρχης αυτής ο Λαλογιώργος Ίσκος, αρματολός. Στα μέλη της οικογένειας τιμητικά προστέθηκε στο επώνυμό τους από τους Οθωμανούς το "Καρά" (Τούρκικα: μαύρος, γενναίος), το οποίο τελικά διατηρήθηκε μόνο από τον νόθο γιο του Δημήτρη Ίσκου, τον Γεώργιο Καραϊσκάκη και τους απογόνους του. Τα μέλη της έδρασαν προεπαναστατικά αποτελώντας μια από τις ισχυρότερες οικογένειες αρματολών συνεργαζόμενοι τακτικά με τον Αλή Πασά. Στα πλαίσια των οικογενειακών στρατηγικών προεπαναστατικά συνδέθηκαν με επιγαμίες με τις αρματολίτικες οικογένειες Μπουκουβάλα, Γριβογιώργου, Αλεξανδρογιαννάκη, οικογένεια αρματολών του Βάλτου, ενώ μετά την επανάσταση με τις οικογένειες Νοταρά, Δεληγιάννη, Βαρβάκη κ.α. Ο απόγονος της οικογένειας Ιωάννης Λεωνίδας Καραϊσκάκης έχει δωρίσει αντικείμενα των προγόνων του στο Ιστορικό - Λαογραφικό Μουσείο Μαυρομματίου "Γ. Καραϊσκάκης".
Περισσότερα: Οικογένεια Ίσκου Wikipedia
Ιωάννης Ράγκος
Γεννήθηκε το 1790 στο Σύντεκνο της επαρχίας Βάλτου. Πατέρας του ήταν ο αρματολός Γεώργιος Ράγκος. Το 1808 αιχμαλωτίστηκε από τον Αλή Πασά, και η οικογένειά του καταδιώχτηκε. Βλέποντας όμως ο Αλής ότι τον είχε ανάγκη, τον αποφυλάκισε πάλι, μαζί με την οικογένειά του και του έδωσε εξουσία και τιμές. Όταν ο Αλή Πασάς ξέπεσε στην οργή του σουλτάνου το 1820, ο Ράγκος, ο οποίος στο μεταξύ είχε μυηθεί στα μυστικά της Φιλικής Εταιρείας ξεκίνησε εκστρατεία προσποιούμενος ότι πάει να ενισχύσει τον πολιορκημένο Αλί πασά. Όταν ξεκίνησε η Ελληνική επανάσταση ο Ράγκος ήταν έτοιμος και πρόθυμος να πολεμήσει, συνεισφέροντας πολλά στην παράδοση του φρουρίου στους Σουλιώτες. Μετά από αυτά, συνεννοήθηκε με τον Γώγο Μπακόλα, καπετάνιου του Ραδοβιτσίου, και πολέμησε στον Σταυρό κατά μεγάλης δύναμης Τούρκων, από τους οποίους οι περισσότεροι έπεσαν.
Περισσότερα: Ιωάννης Ράγκος Wikipedia
Σχετικά άρθρα: Αρματολοί που έδειξαν τον δρόμο για το ‘21!
Περισσότερη Ιστορία του Βάλτου: Ιστορία του Βάλτου